Menenjit

Menenjit beyin zarlarının inflamasyonu sonucu oluşan çocuklarda görülen en ciddi enfeksiyonlardan birisidir. Akut bakteriyel menenjite neden olan en önemli 3 etken; Pnömokok (vücudun farklı bölgelerinde ciddi enfeksiyon hastalıklarına neden olan bir bakteri türü), Meningokok hastalığı (Neisseria meningitidis adı verilen bir çeşit bakterinin neden olduğu ciddi bir hastalık) ve Hemophilus influenza Tip B (pek çok organ sistemlerini etkileyebilen hastalık)’dır.

Menenjit Riskini Artıran Etmenler Nelerdir?

Çocuklarda menenjit için en önemli risk, yaştır. Çünkü enfeksiyonlara karşı bağışıklık yetersiz durumdadır. Kreşe gitme, askerlik, yurtta kalma gibi kalabalık ortamlarda solunum yoluyla taşıyıcılık sıklığı artar. Kompleman sistem eksikliği, orak hücreli anemi (normalde yuvarlak şekilli olan kırmızı kan hücreleri bu hastalarda orak şeklindedir), dalağın yokluğu, doğumsal sakral sinüs ve kafa travması sonrası oluşan beyin omurilik sıvısı (BOS) kaçağı durumlarında menenjit riski artar.

Menenjit Aşısı Hangi Yaşlarda Ve Hangi Periyodlarla Uygulanıyor?

Ülkemizde H. influenza Tip B (Hib)’ e karşı aşılama 2006 yılında, Pnömokok’e karşı aşılama ise 2008 yılında rutin çocukluk çağı aşılama programına alınmıştır. Halen Hib aşısı 2, 4 ve 6’ncı ayda, 3 doz ve takiben 18’inci ayda rapel şeklinde uygulanmaktadır. Pnömokok aşısı 2, 4 ve 12’nci aylarda uygulanmaktadır. Meningokok hastalık gelişimini önlemek için aşılar mevcuttur ancak ülkemizde halen sağlıklı çocuklara rutin olarak uygulanmamaktadır.

Menenjit Teşhisi

Bakteriyel menenjitin klinik bulguları değişkendir ve özgül değildir. Bakteriyel menenjit acil olarak tanınması ve tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Dikkatli bir anamnez ve fizik muayene sonrası menenjitten şüphelenilen bir hastada, tıbbi açıdan sakıncalı bir durum yoksa, lomber ponksiyon (LP) yapılarak BOS örneği alınmalı ve empirik antibiyotik tedavisi başlanmalıdır. Alınan BOS örneğinde hücre sayımı, glukoz ve protein konsantrasyonu ölçümü yanında, Gram boyama ve kültür incelemelerinin de yapılması gereklidir. Lomber ponksiyon yapılamayan ya da kranial görüntüleme gereği nedeniyle işlemin gecikeceği düşünülen hastalarda kan kültürü alınarak en kısa sürede empirik antibiyotik tedavisi başlanmalıdır.

Menenjitin Önlenmesi Ve Tedavisi

Menenjitin önlenmesine yardımcı olmada en etkili yol aşılamadır. Meningokok hastalıkları çocukluk çağında ve ergenlik döneminde önemli morbidite ve mortaliteye neden olmaktadır. 4 valanlı konjüge aşılar ülkemizde de mevcuttur ve güvenle kullanılabilmektedir. Menenjit için kullanılan her 3 aşı da diğer çocukluk çağı aşıları ile birlikte uygulanabilir.

Meningokok aşılarının en sık saptanan lokal yan etkisi aşı yerinde kızarıklık ve ağrıdır. Dokuzuncu ayda aşılanan çocukların incelendiği diğer bir çalışmada %3.3 oranında ateş gözlenmiş olup, hiçbir vakada >40°C’nin üzerine çıkmadığı raporlanmıştır. Erişkinlerde ise en sık bildirilen lokal yan etki ağrı, sistemik yan etki ise yorgunluk ve baş ağrısıdır. Aşı uygulaması sonrası 15 dakika oturarak veya yatarak gözlenmelidir.