İdrar Yolu Enfeksiyonları

İdrar yolu enfeksiyonu (İYE), üriner sisteminizin herhangi bir yerinde, böbrekleriniz, üreterleriniz, mesaneniz ve üretranızdaki bir enfeksiyondur.

Enfeksiyonların çoğu alt idrar yolunu, mesane ve üretra ile ilgilidir.

Kadınlar, erkeklerden daha fazla İYE geliştirme riski altındadır. Mesanenizle sınırlı enfeksiyon ağrılı ve can sıkıcı olabilir. Bununla birlikte, bir İYE böbreklerinize yayılırsa ciddi sonuçlar meydana gelebilir.

Doktorlar tipik olarak idrar yolu enfeksiyonlarını antibiyotiklerle tedavi ederler. Ancak ilk etapta bir İYE kapma şansınızı azaltmak için adımlar atabilirsiniz.

İdrar Yolu Enfeksiyonunun Belirtileri

• Güçlü, ısrarcı bir idrara çıkma dürtüsü
• İdrar yaparken yanma hissi
• Sık sık, az miktarda idrar yapma
• Bulanık görünen idrar
• Kırmızı, parlak pembe veya kola renginde görünen idrar – idrarda kan belirtisi
• Güçlü kokulu idrar
• Kadınlarda pelvik ağrı – özellikle pelvisin merkezinde ve kasık kemiği çevresinde

İYE’ler, Yaşlı Yetişkinlerde Gözden Kaçabilir Veya Diğer Koşullar İle Karıştırılabilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonunun Nedenleri

İdrar yolu enfeksiyonları tipik olarak bakteriler idrar yoluna üretradan girip mesanede çoğalmaya başladığında ortaya çıkar. Üriner sistem bu tür mikroskobik istilacıları uzak tutmak için tasarlanmış olsa da, bu savunmalar bazen başarısız olur. Bu olduğunda, bakteriler tutunabilir ve idrar yolunda tam gelişmiş bir enfeksiyona dönüşebilir.

En yaygın idrar yolu enfeksiyonları esas olarak kadınlarda görülür ve mesane ile üretrayı etkiler.

• Mesane enfeksiyonu (sistit). Bu tip İYE’ye genellikle gastrointestinal (GI) kanalda yaygın olarak bulunan bir bakteri türü olan Escherichia coli (E. coli) neden olur. Ancak bazen başka bakteriler sorumludur. Cinsel ilişki sistite yol açabilir, ancak onu geliştirmek için cinsel olarak aktif olmanıza gerek yoktur. Tüm kadınlar anatomileri nedeniyle – özellikle üretradan anüse olan kısa mesafe ve üretral açıklıktan mesaneye – nedeniyle sistit riski altındadır.
• Üretra enfeksiyonu (üretrit). Bu tip İYE, GI bakterileri anüsten üretraya yayıldığında ortaya çıkabilir. Ayrıca kadın üretra vajinaya yakın olduğu için cinsel yolla bulaşan herpes, bel soğukluğu, klamidya ve mikoplazma gibi enfeksiyonlar da üretrite neden olabilir.

Risk Faktörleri

İdrar yolu enfeksiyonları kadınlarda yaygındır ve birçok kadın yaşamları boyunca birden fazla enfeksiyon yaşar.

İYE’ler için kadınlara özgü risk faktörleri şunları içerir:

• Kadın anatomisi. Bir kadının üretrası erkekten daha kısadır, bu da bakterilerin mesaneye ulaşmak için kat etmesi gereken mesafeyi kısaltır.
• Cinsel aktivite. Cinsel olarak aktif kadınlar, cinsel olarak aktif olmayan kadınlardan daha fazla İYE geçirme eğilimindedir. Yeni bir cinsel partnere sahip olmak da riskinizi artırır.
• Bazı doğum kontrol türleri. Doğum kontrolü için diyafram kullanan kadınlar ve sperm öldürücü ajan kullanan kadınlar daha yüksek risk altında olabilir.
• Menopoz. Menopozdan sonra, dolaşımdaki östrojendeki düşüş, idrar yolunda sizi enfeksiyona karşı daha savunmasız yapan değişikliklere neden olur.

İYE’ler İçin Diğer Risk Faktörleri Şunları İçerir:

• İdrar yolu anormallikleri. İdrarın vücudu normal şekilde terk etmesine izin vermeyen veya idrarın üretrada birikmesine neden olan idrar yolu anormallikleriyle doğan bebeklerin İYE riski artmıştır.
• İdrar yolundaki tıkanıklıklar. Böbrek taşları veya genişlemiş bir prostat, idrarı mesaneye hapsedebilir ve İYE riskini artırabilir.
• Bastırılmış bir bağışıklık sistemi. Diyabet ve bağışıklık sistemini bozan diğer hastalıklar – vücudun mikroplara karşı savunması – İYE riskini artırabilir.
• Kateter kullanımı. Kendi başına idrara çıkamayan ve idrar yapmak için bir tüp (kateter) kullanan kişilerde İYE riski artar. Bu, hastaneye kaldırılan kişileri, idrara çıkma yeteneklerini kontrol etmeyi zorlaştıran nörolojik sorunları olan kişileri ve felçli kişileri içerebilir.

Komplikasyonlar

Zamanında ve uygun şekilde tedavi edildiğinde, alt idrar yolu enfeksiyonları nadiren komplikasyonlara yol açar. Ancak tedavi edilmeden bırakılırsa idrar yolu enfeksiyonu ciddi sonuçlara yol açabilir.

Bir İYE’nin komplikasyonları şunları içerebilir:

• Özellikle altı aylık bir dönemde iki veya daha fazla İYE geçiren kadınlarda veya bir yıl içinde dört veya daha fazla süreyle tekrarlayan enfeksiyonlar.
• Tedavi edilmemiş bir İYE nedeniyle akut veya kronik böbrek enfeksiyonundan (piyelonefrit) kaynaklanan kalıcı böbrek hasarı.
• Hamile kadınlarda düşük doğum ağırlıklı veya prematüre bebek doğurma riski artmıştır.
• Daha önce gonokokal üretrit ile görülen, tekrarlayan üretrit nedeniyle erkeklerde üretral daralma (striktür).
• Sepsis, bir enfeksiyonun potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir komplikasyonu, özellikle enfeksiyon idrar yolunuzdan böbreklerinize kadar ilerlerse.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Nasıl Önlenir?

İdrar yolu enfeksiyonu riskinizi azaltmak için şu adımları atabilirsiniz:

• Bol sıvı, özellikle su için. Su içmek idrarınızı sulandırmaya yardımcı olur ve daha sık idrara çıkmanızı sağlar – enfeksiyon başlamadan önce bakterilerin idrar yolunuzdan atılmasını sağlar.
• Önden arkaya doğru silin. İdrar yaptıktan sonra ve bağırsak hareketinden sonra bunu yapmak, anal bölgedeki bakterilerin vajina ve üretraya yayılmasını önlemeye yardımcı olur.
• Cinsel ilişkiden hemen sonra mesanenizi boşaltın. Ayrıca bakterileri temizlemek için tam bir bardak su için.
• Tahriş edici olabilecek ürünlerden kaçının. Genital bölgede deodorant spreyler veya duşlar ve pudralar gibi diğer kadınsı ürünler kullanmak üretrayı tahriş edebilir.