Trikomoniyaz
Trichomonas Vaginalis
Trichomonas vaginalis, insanın ürogenital sistemine yerleşen kamçılı bir protozoon olup, parazitliğine trikomoniyaz adı verilir. Trikomoniyaz toplumda sık görülen ve cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Parazitin kaynağı enfeksiyonlu erkek ve kadınlardır. Enfeksiyon genellikle kadınlarda vajinada, erkeklerde ise üretra da yerleşim gösterir. Trikomonas vajinitli kişiler devamlı olarak ürogenital salgıları ile bu kamçılı protozoonu etrafa bulaştırabilirler.
Türkiye’de, trikomonas vajinalis hastalığının yaygınlık düzeyi tam olarak bilinmemektedir. Farklı gruplar üzerinde yapılan çalışmalarda değişik oranlarda pozitiflik bulunmuştur. Bizim yaptığımız bir çalışmada erkeklerde üretrit etkenleri içinde %3,2 olarak bulunmuştur. Tedavisi yapılmayan trikomoniyazolgularında HIV (AIDS) enfeksiyonuna yakalanma riski daha yüksektir.
Trikomoniyaz diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar için bir “belirteç” olarak kabul edilmekte ve trikomoniyaz tanısı konulan vakaların diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar açısından incelenmesi gerekmektedir. Trikomoniyaz hamilelerde erken doğuma ve düşük doğum ağırlıklı bebek doğumuna yol açabilir. Trikomoniyaz tanısı konan kadın ya da erkeğin eşinin de tedavisi mutlak suretle yapılmalıdır.
Trikomonas Enfekisyonunun Belirtileri Nelerdir?
Kadınlarda trikomanas enfeksiyonları %80 oranda “asemptomatik” seyreder yani hiç bir belirti vermez; rutin jinekolojik muayene ve jinekolojik check up sırasında tesadüfen saptanabilir. Bu durumda enfeksiyon aktif halde olmasa da kişi mikrobu cinsel partnerine taşıyabilir yani “portör” konumundadır.
Belirtiler genellikle enfeksiyonun bulaşmasından 5 gün veya 28 gün sonra ortaya çıkmaya başlar. Semptomatik seyreden (belirti veren) trikomonas vaginalis enfeksiyonlarıda kadınlarda en sık olarak köpüklü, sarı yeşilimtırak, bazen de kokulu akıntılar yapar. Trikomoniyaz enfeksiyonu bulunan erkeklerde ise genellikle herhangi bir belirti görülmeyebilir. Trikomoniyaz enfeksiyonu varlığında bazı erkeklerde idrar yaparken yanma ve ağrı, penis içi irritasyon ve beyaz ve bulanık akıntı, gibi belirtiler görülebilir. Bazı hastalarda (özellikle tedavi edilmeyen) hastalarda prostat iltihabı, epididimit (sperm kanalları iltihabına), üretral daralmaya ve hatta kısırlığa neden olabilmektedir.
Trikomonas Enfeksiyonu Nasıl Bulaşır?
Trikomonas enfeksiyonlarını her türlü vaginal cinsel ilişki ile bulaşabilmektedir. Ancak cinsel ilişki dışında da bulaşabildiği unutulmamalıdır. Trichomonos cinsel ilişki haricinde enfekte (hijyenik olmayan) ortak tuvaletlerin kullanımı, iç çamaşırı ve pantolonların paylaşılması yollarıyla da geçebilmektedir. Bu nedenle trikomonas bakire olan genç kızlarda da bulunabilmektedir. Trikomonos paraziti tuvalet klozetlerinde 45 saat, ıslak çamaşırlarda 24 saat, idrarda 24 saat, meni içinde 6 saat canlılığını koruyabilmektedir. Normal doğum sırasında vajinal kanaldan bebeğe geçen trchomonas paraziti yeni doğanlarda estrogen hormonu olmadığı için kendiliğinden geçmektedir.
Teşhis Nasıl Konur?
Trikomoniyaz enfeksiyonu kadın ve erkeklerde tüm idrar yolları ve üreme organları hastalıkları ile karışabilir. Bu nedenle kadında ve erkekte görülen şikayetler tanıda önemlidir. Örneğin, kadında sarı, yeşil ve kötü kokulu, köpüklü akıntı ve karın ağrısı, doktorun yaptığı vajinal muayene sırasında servikste peteşiyal hemoraji (çilek serviks) gibi muayene bulguları kadında trikomoniyaz enfeksiyonu varlığını akla getirir.
Erkeklerde bu tür belirtileri olan kadın ile cinsel ilişki öyküsü ve yakın dönemde üretral akıntı nedeni ile tedavi görmesine rağmen şikayetlerin varlığının devam ediyor olması ve idrar yaparken yanmave ağrı gibi bulgular trikomoniyaz enfeksiyonu varlığını düşündürmelidir. Trikomoniyaz enfeksiyonun tanısında muayene bulgularının yanı sıra kesin teşhiş için vajinal sıvı örneklerinin ve üretral akıntı, idrar testleri ve prostat sıvısı örneklerinin mikroskopik incelenmesi sırasında etkenin görülmesi ve kültürde üretilmesi sonucu konulur. Bunun dışında PCR yöntemi ile de gerek kadında gerekse de erkekte çok yüksek duyarlılıkla çok daha pratik bir şekilde parazit tespit edilebilmektedir.
Trichomonas Tedavisi Nasıl Oluyor?
Trichomoniasis tedavisinde kombine olarak hem ağızdan kullanılan (oral) antibiotikler hem de vajina içine yerleştirilen fitil veya kremler kullanılmaktadır.
Ağızdan kullanılan (oral) antibiyotikler kana geçerek sistemik etkiyi sağlarken, vajina içine yerleştirilen fitil veya kremler lokal (bölgesel) etki ile vajinal enfeksiyonu sonlandırmaktadır. Erkeklerde ise sadece oral antibiyotik kullanımı mümkündür.
Trikomonasda önceden değinildiği gibi partner tedavisinin de yapılması şarttır. Her iki kişinin de tedavisi bitene kadar ilişkiden uzak durulması veya cinsel ilişki sırasında prezervatif (kondom) kullanılması yararlı olacaktır.
Trichomoniazis’de tedavi süresi genelde 5-7 gün arasında olmakta ve medikal tedavi (metronidazol ve ornidazol türevi) sonrasında hastaların şikayetleri hızlı bir biçimde sonlanmaktadır.