Suçiçeği Hastalığı

Suçiçeği hastalığı, genellikle erken çocukluk döneminde geçirilen, varisella zoster virüsünün (VZV) neden olduğu, sıklıkla ateşin de eşlik ettiği, yaygın ve kaşıntılı, içi sıvı dolu döküntülerle karakterize, bulaşıcılığı yüksek bir hastalıktır.

Suçiçeği Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Suçiçeği hastalığında döküntüler genellikle virüsle temastan 14-16 gün sonra ortaya çıkmakla birlikte, bu süre 10 ila 21 gün arasında değişebilir(kuluçka dönemi). Döküntüler başlamadan 1-2 gün önce ateş, halsizlik, iştahsızlık, baş ağrısı ve bazen hafif karın ağrısı görülebilir. Bu belirtiler genellikle döküntüler ortaya çıktıktan sonraki 2-4 gün içerisinde geçer. Ciltte kaşıntılı kızarıklıklar şeklinde başlayan döküntüler, hafif kabarıklaşarak berrak, içi sıvı dolu kabarcıklar(veziküller) haline gelir ve 24-48 saat sonra kabuklanmaya başlar. İlk oluşan döküntüler kabuklanmaya başlarken yaklaşık 5-7 güne kadar yeni döküntüler ortaya çıkar. Aynı bölgede, farklı evrelerdeki döküntülerin bir arada görülmesi, suçiçeği hastalığının tipik özelliğidir. Döküntüler saçlı deriden başlayarak yüz ve gövdeye doğru yayılır. Yoğunluğu kollarda ve bacaklarda daha azdır. Döküntüler gövdede ve kol ile bacakların üst kısımlarında yoğundur.Döküntüler ilk günlerde daha yoğun olmak üzere yedinci güne kadar devam eder. Sayısı genellikle 250-500 civarındadır. Suçiçeği hastalığının şiddeti yaşla birlikte artar.

Suçiçeği Hastalığı Nasıl Bulaşır?

Çok bulaşıcı olan bu hastalığın tek enfeksiyon kaynağı insandır. Hastalık, virüs ile enfekte kişiden, solunum yoluyla ya da derideki vezikül denilen kabarcıkların içindeki sıvıyla temas sonucu bulaşabilmektedir. Hastalığın bulaşıcılığı döküntüler ortaya çıkmadan 1-2 gün öncesi başlar ve tüm döküntüler kabuklanana kadar devam eder. Ev içi temaslarda bulaşıcılık oranı %80-90’dır.

Suçiçeği Hastalığının Yaygınlığı Nasıldır?

Suçiçeği hastalığı, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yaygın görülen bir hastalıktır. Hastalık daha çok kış ve ilkbahar aylarında görülür. Genellikle 1-9 yaş arasında görülmekle birlikte adölesanlarda, erişkinlerde ve yaşlılarda da görülür. Ancak erişkinlerin %95’i suçiçeğine karşı bağışıktır.

Bulaşıcılığının yüksek olması sebebiyle, suçiçeği hastası ile temas sonrasında duyarlı olduğu bilinen kişilerin %80-90’ı klinik bulgular ile hastalığı geçirmektedir. Hastalığın geçirilmesi ile koruyucu bağışıklık gelişmekle birlikte seyrek olarak ikinci kez suçiçeği geçirilebilmektedir. Özellikle bağışıklığı baskılanmış kişilerde ikinci atağın görülme riski daha yüksektir. Suçiçeği hastalığını geçirenlerin %2,2-4,7’si hastaneye yatmak zorunda kalmaktadır.

Suçiçeği Hastalığından Nasıl Korunulur?

Hasta kişilerle temas edilmemelidir. Suçiçeği hastalığından korunmanın en önemli yolu aşılamadır.

Suçiçeği Aşısı

Suçiçeği bulaşıcılığı çok yüksek bir hastalıktır. Suçiçeği aşısı olmadan önce Amerika da yılda yaklaşık 4 milyon suçiçeği vakası, su çiçeğine bağlı sorunlar ve ağır hastalık nedeniyle 11.000 hastaneye yatış ve her yıl su çiçeği nedeniyle 100 ölüm görülüyordu. 1995’ten bu yana rutin suçiçeği aşılaması ile suçiçeği hastalık oranı ve hastaneye yatış oranı %70-80 azalmıştır.

Suçiçeği vakalarının %90’ı 15 yaşından küçüklerde ortaya çıkmaktadır. Hastalığın en çok görüldüğü yaş grubu 1970-1980’lerde 5-9 yaş iken son yıllarda hemen okul öncesi yaşlarda yoğunluk görülmektedir.

Suçiçeğinin aşısı, canlı virüs aşısıdır. Suçiçeği aşısı 1974 yılında Japon bilim adamı Profesör Doktor Michiaki Takahashi ve arkadaşları tarafından Japonya’da geliştirilmiştir. Dünyanın bazı bölgelerinde, örneğin Japonya’da 20 yıldan daha uzun süredir kullanılmakta olan bu aşı Amerika’da 1995 yılında ruhsat almıştır.

Suçiçeği Aşısı Kaç Yaşında Yapılmalıdır? Koruculuğu Nedir?

12-18 aylık çocuklara tek bir doz suçiçeği aşısının yapılması önerilmektedir. Son çalışmalarda 13 aylıkken önerilmektedir. 13 yaşına girdikleri halde aşıyı yaptırmamış olan ergenler ve erişkinler, 4-8 hafta arayla 2 doz aşıya ihtiyaç gösterir.

Suçiçeği aşısı yaptıranların %70-90’ı bu hastalıktan korunur ve aşı, şiddetli suçiçeğini %95’i aşan oranlarda önler. Japonya’da bu aşıyı 20 yıl önce yaptıranlarda sağlanan korunma, günümüzde de devam etmektedir. Amerika’da aşının ruhsat öncesindeki testleri sırasında aşı yaptırmış olanlardaki bağışıklık, günümüzde de devam etmektedir. Aşının, ömür boyu bağışıklık sağlaması beklenir. Ancak bazı çalışmalarda 4-5 yaş arası ya da 9-11 yaş arası 2. doz önerilmektedir

Bazen çocuk aşıya cevap verse bile hafif bir suçiçeğinin gelişmesi mümkündür (her 100 çocuktan 1-2 tanesinde).

Suçiçeği aşısı yaptıran çocukların, ailedeki diğer, bağışık olmayan bireylere bu hastalığı bulaştırmasından endişe edilebilir ama bu, çok enderdir ve aşılanan çocukta deri döküntüleri geliştiyse görülebilir. Herhangi bir bağışıklık sorunu olan kişilerin suçiçeği aşısı olduktan sonra deri döküntüsü gelişen çocuklarla, aynen suçiçeğine yakalananlarla olduğu gibi temas etmemesi, güvenlik önlemi olarak düşünülebilir.

Suçiçeğinden korunmanın etkili yolu su çiçeği aşısı olmaktır. 1 yaşından itibaren (tercihen 13 aylık) her çocuğun 1 doz suçiçeği aşısı ile korunması önerilmektedir. Hastalığı daha önce geçirmemiş ve aşı olmamış büyük çocuklar veya erişkinler de aşılanması gereken grupta yer almaktadırlar. Suçiçeği aşısı subcutan (cilt altı) uygulanmalıdır.

Kimler Suçiçeği Aşısı Olmalıdır?

Suçiçeği hastalığını geçirmemiş olan;

• Bir yaşından itibaren (tercihen 13 aylık) tüm çocuklar
• Kreş ve okula başlayacak olan çocuklar
• Bağışıklık kriterleri uygun akut lösemili bireyler, immün yetmezliği olanlar
• Kronik hastalığı bulunanlar
• Organ nakli planlanan hastalar• Sağlık personeli
• Kreş ve okul personeli
• Çocukluk çağında aşılanmamış adolesan ve erişkinler.
• Doğurgan yaşta olan ve gebe kalmayı planlayan anne adayları

Daha önce suçiçeği geçirmemiş ve aşılanmamış bir kişi suçiçeği geçiren bir hasta ile karşılaşırsa, karşılaşma sonrası ilk 72 saat içinde su çiçeği aşısı ile aşılanması durumunda hastalığın oluşması engellenebilir ya da ciddiyeti belirgin derecede azaltılabilir. Bu koşullarda da suçiçeği aşısı uygulanması önerilmektedir.

Suçiçeği aşısı diğer aşılarla aynı zamanda uygulanabilir.

Suçiçeği Aşısı Yan Etkileri

Suçiçeği aşısı güvenilir bir aşıdır. Aşı sonrası %5-35 oranında hafif yan etkiler görülebilmektedir. Aşılanan kişilerin %20’sinde aşı yerinde kızarıklık, ağrı ve şişlik gibi hafif reaksiyonlar görülebilmektedir. Yine aşılanan çocukların %3-5’inde yaygın olmayan birkaç döküntü ve nadiren de daha yaygın döküntü görülebilmektedir. Döküntü sayısı genellikle 2-5 arasındadır ve sadece ciltten kabarık kırmızı döküntüler şeklindedir ve döküntülerin içi sıvı dolu değildir. Aşı sonrası döküntü, eğer gelişirse, aşıdan 5-26 gün sonra ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte aşı yapıldıktan sonraki ilk iki hafta içinde ortaya çıkan döküntüler genellikle aşıya değil, dışarıdan alınan suçiçeği virüsüne bağlıdır. Aşıdan sonra ateş %15 oranında görülebilmekte ve nadiren 38.5’un üzerine çıkmakta ve ciddi yan etki olarak değerlendirilmemektedir.