CMV (Sitomegalovirüs) Nedir?
CMV herpes grubundan olan bir virüs. Bulaşma sonrası vücutta uzun süre canlı olarak çok uzun süre kalabilir. Vücud sıvılarından (idrar, ter, tükrük, gözyaşı, semen ve süt) belirli dönemlerde hiçbir şikayet oluşturmadan atılır.
CMV
- 40 yaş üstü yetişkinlerin büyük çoğunluğu enfeksiyonu geçirmiş
- Düşük sosyo ekonomik grupta daha fazla görülür
- Enfeksiyon olunca riskli olan gruplar:
- anne karnındaki bebekler
- organ nakli olmuş veya aids olmuş immün sistemleri zayıf olan kişiler
CMV gebelik sırasında geçirildiğinde bebeğe geçebilen bir virüs. Sağlıklı kimselerde CMV enfeksiyonu genellikle zararsız olup nadiren hastalığa neden olur. Doğumdan sonra CMV enfeksiyonu çok az semptom verir ve herhangi bir sağlık problemi oluşturmaz. Enfeksiyon sonrasında CMV vücutta canlı olarak kalır fakat aktif değildir. İki tür CMV enfeksiyonu var: Primer CMV enfeksiyonu ve tekrar oluşan CMV enfeksiyonu. Eğer immün sistem zayıflarsa virüs tekrar aktif hale geçip hastalığa neden olabilir. Gebelikte geçirilen primer CMV enfeksiyonu bebekte çok ciddi sorunlar oluşturur.
CMV Enfeksiyonu Bulguları
Enfeksiyon geçiren çocuk ve yetişkinlerin çoğunda CMV hiçbir bulgu oluşturmazken nadir olarak görülen bulgular:
- Ateş
- Bezlerde şişkinlik
- Yorgunluk ve bitkinlik
CMV Enfeksiyonu Yayılması
Yayılma kişiden kişiye direk olur. Yemek, su veya aracı hayvan konaklarına ihtiyaç duymaz. Çok bulaşıcı olmamasına rağmen evde, kreşte ve bakım evlerinde bulaşabilir. Ayrıca virüs yayan kişiye yakın temas olursa vücut sıvıları ile bulaşır.
CMV Enfeksiyonu Tanı Konması
Çoğu CMV enfeksiyonun tanısı çok az bulgu verdiği için konmaz. Ancak enfeksiyon sonrası oluşan antikorlar ömür boyu kalır. Enfeksiyon sonrası oluşan antikorlar 2. haftadan sonra tespit edilebilir. Ayrıca virüs idrar, boğaz ve doku örneklerinden üretilebilir. Ancak üretmek pahalı olduğu için çok anlamlı değildir.
Eğer gebede CMV enfeksiyonu tespit edilirse bebeğin etkilenip etkilenmediği amniyosentez ile tespit edilebilir. Bebek doğduktan sonra idrar, kan ve tükürüğünde virüse bakılabilir.
CMV Enfeksiyonu Tedavisi
Gebede CMV enfeksiyonu immün sistemine yardımcı olan ilaçlarla desteklenerek bebekteki etkisi azaltılmasına yardımcı olabilir. Anne karnında ve doğum sonrası kesin tedavisi yok. Ayrıca henüz CMV için aşı yok.
CMV Enfeksiyonundan Korunma
CMV yayılımı vücut sıvıları ve direk temasla olduğu için korunulunabilinir. Hijyen koşullarına uymak ve sabunla ve suyla elleri yıkamak yayılımı oldukça azaltır.
Gebelik ve CMV Enfeksiyonu
Sağlıklı gebeler CMV enfeksiyonu için risk altında değildir ve gebelikte enfeksiyon geçirirken çok nadir bulgu verir ancak esas risk anne karnındaki bebekte olur ve konjenital CMV enfeksiyonu gelişir. Fetusa geçiş % 30-50 oranındadır. Enfekte olan bebeklerin %10-15 inde primer anne enfeksiyonundan sonra konjenital CMV enfeksiyonu gelişir. Konjenital CMV enfeksiyonu dünyadaki doğan bebeklerin % 0,5-2 sini etkilemekte. Gebeyken tekrarlayan CMV enfeksiyonu geçiren annenin bebeğinin etkilenme olasılığı % 1.
Konjenital CMV Enfeksiyonu Gelişen Fetusta
- Karaciğer ve dalakta büyüme, deride küçük kırmızı benekler, gözde sorunlar ve nöbet en belirgin komplikasyonlar.
- % 85-90 doğum anında bulgu ve komplikasyon görülmez ve çoğunlukla ileride hiçbir sorun görülmez.
- % 10-15 doğum anında bulgu ve komplikasyon görülmezken ileri yaşamlarında duyma ve mental sorunlarla karşılaşabilir.
Doğum anında veya sütle CMV bulaşan bebeklerde genellikle hiçbir komplikasyona rastlanmaz.
CMV Enfeksiyonu İle İlgili Gebeler Öneriler
- Gebelik boyunca kişisel hijyene dikkat edilmeli, el sabun ve suyla yıkanmalı
- Mononükleozis benzeri enfeksiyon geçiriliyorsa mutlak CMV enfeksiyonu araştırılmalı
- Başkaları ile yiyecek ve içecek paylaşılmamalı
Süt verme enfeksiyon riski nedeniyle bırakılmamalı